De Van Dalsums keren vanuit Epe terug naar Amsterdam wegens de aanstaande bevalling van Do van Dalsum en omdat haar ouders hulpbehoevend zijn. Ze duiken onder bij Theo Eskens, die onderduikers eerst opvangt in zijn huis Amsterdam en ze vervolgens aan een permanent adres helpt.

De advocaat en verzetsman Theo Eskens, die bij de Silbertanne-Aktion in september 1944 werd geliquideerd op de Zuidelijke Wandelweg in Amsterdam. Foto collectie SvD

Do van Dalsum had al eerder geregeld dat Eskens haar zusters aan een onderduikadres hielp. Ze haalt nu haar ouders Emanuel en Aline Mogendorff ook naar Eskens. Die zijn opgenomen in het verzorgingshuis van de Joodse Invalide in Amsterdam. Haar moeder vertoont soms tekenen van geestelijke achteruitgang en dreigt door haar gedrag zichzelf en anderen te verraden. Van Dalsum haalt zijn schoonouders weg uit de Joodse Invalide. Niet veel later worden alle bewoners en het personeel op transport gesteld. 1

Van Dalsum krijgt een ander onderduikadres in Abcoude. Hij is een bekende figuur. De kans dat hij herkend wordt en het spoor naar Eskens leidt, is daar veel kleiner dan in Amsterdam. Do van Dalsum blijft tot na haar bevalling bij Eskens tot zij en haar kind sterk genoeg zijn om verder te reizen. Tot het zover is verblijft Van Dalsum alleen in Abcoude.

De onderduikplek in de Nellesteinpolder bij het buurtschap Stokkelaarsbrug, nu gemeente Abcoude. Het gebied ligt aan de riviertjes de Winkel en de Waver, het moerasgebied De Botshol en de Vinkeveense plassen. Het Dorstige Hert van Albers en Het fort aan De Winkel spelen een rol in 1943 Arrestatie in Abcoude.

Van Kreuningen, van wie Van Dalsum het kleine landarbeidershuisje huurt, is volgens de heer Chris Albers 2 NSB-boerenleider, maar blijkbaar toch zo betrouwbaar, dat Van Dalsum door de illegaliteit (een restauranthouder uit Gein-zuid) naar hem wordt verwezen. Het huisje heeft elektriciteit en staat in het weiland van Van Kreuningen aan een oud jaagpad naar de Botsholschuur ofwel de Zwarte schuur, waar turfstekers de turf opsloegen, die ze over water langs het jaagpad naar de weg aan de Waver vervoerden. Het huisje is een ideale onderduikplek, want men kan bij onraad snel per roeiboot De Botshol invluchten en het ligt afgelegen en onzichtbaar vanaf de weg aan De Winkel. Om er te komen moet men De Winkel bij de Nellesteinbrug oversteken en aan het eind van een doodlopend weggetje naar rechts door het weiland een eind over een dijkje (het jaagpad) lopen.

Linksboven het dijkje/jaagpad gezien vanuit de onderduikplek met het erf waar Van Kreuningen woonde. Rechtsboven het zicht naar de andere kant met de onderduikplek onder de bomen (linksonder). Daarnaast de restanten van het huisje, een waterput en bakstenen. Volgens de boer die nu in de boerderij van Van Kreuningen woont, is het huisje in de zeventiger jaren ingestort, toen een overvliegende straaljager met een knal door de geluidsbarrière ging. Foto's SvD